Hoe kan ik mijn weerstand verbeteren bij kanker? - Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Hoe kan ik mijn weerstand verbeteren bij kanker?


Logo Voedingenkankerinfo.nl


Door gezond te eten, genoeg te slapen en regelmatig te bewegen, zorg je oor een zo hoog mogelijke weerstand. Met een goede weerstand is je lichaam beter bestand tegen ziekmakende bacteriën en virussen en word je minder snel ziek. Mocht je toch ziek worden door een bacterie of virus dan herstel je met een goede weerstand vaak sneller.

Wat is weerstand?

Met weerstand bedoelen we meestal hoe kwetsbaar je bent voor infecties. Maar de weerstand is een functie van ons afweersysteem (ook wel immuunsysteem genoemd). Dit systeem beschermt ons tegen bedreigingen van buitenaf, zoals virussen en bacteriën. Het afweersysteem herkent ziekteverwekkers (virussen en bacteriën) en is normaal gesproken in staat deze op te ruimen.

Verminderde weerstand bij kanker

Door de ziekte zelf en door de behandeling kan je weerstand verminderen. Dit is vooral bij met chemotherapie en immunotherapie het geval, omdat dit het beenmerg onderdrukt.

Daarnaast kan je weerstand door stress, slaaptekort, minder bewegen en onvoldoende voeding tijdens de behandeling van kanker laag zijn.

Bij een verminderde weerstand krijgen ziekteverwekkers eerder de kans om zich verder te delen en te ontwikkelen. Hierdoor is de kans op het krijgen van infecties of ziekten groter. Ook kun je zieker worden van zo’n infectie.

Tips om je weerstand te verbeteren

Tip 1 Eet voldoende eiwitten

Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen voor het lichaam. Eiwitten zijn ook een belangrijk onderdeel van ons afweersysteem. Gezond eten met voldoende eiwitten helpt het afweersysteem te ondersteunen. Dit kan ervoor zorgen dat je minder kans hebt op infecties. Producten waar veel eiwit in zit zijn vis, vlees, eieren, melkproducten, kaas, tofu, noten en vegetarische vleesvervangers. Lees meer over eiwitrijke producten.

Tip 2 Drink voldoende

Vocht is belangrijk voor de opname van voedingsstoffen in de darm, het transport van voedings- en afvalstoffen in het lichaam, en het regelen van de lichaamstemperatuur. Daardoor is voldoende drinken ook belangrijk bij het verbeteren van je weerstand. Drink daarom elke dag 1,5 tot 2 liter. Je kunt het beste kiezen voor water en thee of koffie zonder suiker. Lees meer over het belang van voldoende drinken tijdens de behandeling.

Tip 3 Vitamines en mineralen

Eet dagelijks twee stuks fruit en 250 gram groente. Door gezond en gevarieerd te eten krijg je alle vitamines binnen die je nodig hebt. Het is meestal niet nodig om supplementen te slikken.

Door meer vitamines te slikken krijg je geen hogere weerstand en ben je ook niet beter beschermd tegen ziekmakende bacteriën en virussen. Van sommige vitamines kan een teveel zelfs schadelijk zijn. Bovendien kunnen sommige supplementen de werking van therapieën en medicijnen beïnvloeden, waardoor bijwerkingen kunnen ontstaan of de therapie minder goed werkt.

Alleen als je een tekort hebt aan bepaalde vitaminen of mineralen kan het verstandig zijn om supplementen te slikken. Doe dit dan in overleg met je arts, oncologieverpleegkundige of diëtist.

Lees meer over supplementen tijdens de behandeling voor kanker Voor vitamine D gelden aanbevelingen voor de hele bevolking.

Tip 4 Eet voldoende voedingsvezels

Bij kanker kan door de ziekte of behandeling de bacteriën in de darm (darmmicrobioom) verstoord raken. Ook medicijnen zoals antibiotica kunnen de gezondheid van je darmen beïnvloeden, doordat ze het darmmicrobioom verstoren. Dit is van invloed op je weerstand. Het is dus belangrijk om je darmmicrobioom zo gezond mogelijk te houden. Dit doe je door voldoende vezels binnen te krijgen.

Producten waar veel vezels in zitten zijn volkoren- en roggebrood, volkorenpasta, zilvervliesrijst, peulvruchten, groente, fruit, pitten, zaden en noten. Per dag heb je 30-40 gram vezels nodig. Lees meer over vezels.

Tip 5 Probeer stress te verminderen

Zorgen, spanning en emoties zijn bij kanker heel normaal. Maar de spanning en angst kunnen ook te veel worden en dat kan invloed hebben op je weerstand.

Heb je veel angsten of stress, dan kan een maatschappelijk werker, geestelijk verzorger of een psycholoog je misschien helpen. Deze begeleiding helpt je beter om te gaan met emoties, zoals angst en verdriet. Het kan ook praktisch van aard zijn, bijvoorbeeld als hulp in huis nodig is. Ook kan het helpen een inloophuis te bezoeken als dat mogelijk is. Hier vindt je verschillende hulpverleners en kun je ook in contact komen met lotgenoten.

Bespreek je zorgen en emoties met je behandelend arts of verpleegkundig specialist. Zij kunnen je verwijzen naar de juiste zorgprofessional.

Tip 6 Kom in beweging

Kanker en de behandeling ervan vragen de nodige energie van het lichaam. Hierdoor kan je last hebben van (ernstige) vermoeidheid, een verminderde conditie en verlies van spieren. Je bent daardoor misschien geneigd om rust te nemen.

Uit onderzoek blijkt echter dat sporten en veel bewegen juist kunnen helpen tegen de vermoeidheid en het conditieverlies. Ook kan beweging het verlies van spieren helpen beperken. Andere voordelen van sporten bij kanker zijn:

  • Een vermindering van het aantal bijwerkingen van de behandeling
  • Een sneller herstel
  • Een toename van zelfvertrouwen en concentratie
  • Een vermindering van depressieve klachten
  • Een betere nachtrust
  • Een verbetering van de kwaliteit van leven

Dit kan allemaal zorgen voor een verbetering van je weerstand. Het advies is om niet te streng te zijn voor jezelf. Het is beter om wat rustiger aan te doen als je veel last hebt van vermoeidheid de eerste dagen na de chemotherapie. Ook is het belangrijk om bij klachten niet over je eigen grenzen te gaan. Voorbeelden van mogelijke klachten zijn een onregelmatige hartslag, kortademigheid, duizeligheid en misselijkheid. Lees hier meer over sporten tijdens de behandeling.

Tip 7 Slaap voldoende

Veel mensen met kanker hebben last van slaapproblemen. Als je weinig of slecht slaapt heeft dit invloed op je weerstand. Onderzoek laat zien dat het immuunsysteem van mensen die minder slapen minder actief is dan van mensen die goed slapen. Hoeveel slaap je nodig hebt is afhankelijk van je leeftijd en verschilt per persoon. Gemiddeld is dat voor volwassenen zeven tot acht uur.


Een samenwerking tussen