Mucositis is een ontsteking van de slijmvliezen, bijvoorbeeld in de mond. Het komt vaak voor na chemotherapie en bestraling van het mond-keelgebied. Deze ontsteking kan veel pijn doen bij het eten, slikken en praten.
Chemotherapie beschadigt niet alleen kankercellen, maar ook gezonde cellen die snel delen zoals de cellen in het mondslijmvlies. Op deze manier kan chemotherapie ontstekingen in de mond of keel, oftewel mucositis, veroorzaken.
Ook bij bestraling van je mond-keelgebied worden snel delende cellen beschadigd. Hierdoor heb je kans op ontstekingen in de mond of keel. Bij gelijktijdige bestraling en chemotherapie kan de ontsteking langer aanhouden dan bij bestraling of chemotherapie alleen.
Een niet goed passend kunstgebit kan het mondslijmvlies extra beschadigen. Hierdoor kan je mond nog sneller pijnlijk worden.
Poets je tanden na elke maaltijd, maximaal 4x per dag. Gebruik hiervoor een zachte tandenborstel en tandpasta met fluoride of een mentholvrije of milde tandpasta. Ook is het goed om je mond regelmatig te spoelen met een zoutoplossing.
IJsschaafsel of ijswater kan helpen om de pijn te verdoven. Doe dit niet als de kou tot extra pijn leidt. Vraag je arts om pijnstillende medicatie als je erg veel pijn hebt.
Kies voor zacht, smeuïg of vloeibaar eten. Dit zal minder pijn doen dan eten met harde stukjes. Hard eten zoals noten, hard fruit, korstjes of hardgebakken gerechten kunnen het slijmvlies (extra) beschadigen. Eet dit daarom niet.
Vermijd scherp gekruide gerechten, (citrus)fruit, zure producten, erg zoute producten, dranken met prik, vruchtensappen, alcoholische dranken en sportdranken. Deze kunnen allemaal extra pijn veroorzaken.
Zure producten zijn bijvoorbeeld frisdrank, (sinaas)appelsap en fruit zoals (sinaas)appels. Maar natuurlijk ook in zuur ingelegde producten, zoals augurken, uitjes, zure bom.
Eet en drink bij voorkeur producten op kamertemperatuur. Vermijd hete gerechten en dranken.
Gebruik een kort afgeknipt rietje om mee te drinken. Het rietje zorgt ervoor dat het contact tussen de drank en de slijmvliezen van de mond beperkt blijft. Door het rietje kort af te knippen kost het drinken minder moeite.
Soms is het nodig om medische voeding met extra eiwit en energie te nemen. Dit is bijvoorbeeld nodig als je onvoldoende kunt eten door de pijn in je mond. Het kunnen poeders, drankjes, soepen en puddinkjes zijn.
Je diëtist kan beoordelen of en welke producten in jouw situatie een goede keuze zijn en kan dit voorschrijven. Diëtisten uit Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben informatie en recepten verzameld over medische voeding. Zo geven zij tips om de drinkvoeding en poeders lekkerder te maken.
Als door zeer ernstige ontstekingen in de mond of keel (bijna) niet meer mogelijk is om normaal te eten en drinken, kan het nodig zijn te starten met sondevoeding. Sondevoeding kan een aanvulling zijn op je gewone voeding of je gewone voeding helemaal vervangen. Dit kun je met je arts of diëtist bespreken.
